Oszustwo inwestycyjne najczęściej polega na podszywaniu się pod osoby lub podmioty realizujące transakcje na rynku instrumentów finansowych (np. akcje, obligacje, certyfikaty) lub surowcowych (np. metale szlachetne, ropa, gaz) i nakłanianiu do inwestowania środków z wykorzystaniem pośrednictwa oszusta.
Oszuści wykorzystują elementy motywujące atakowanego do skorzystania z „okazji”, w tym między innymi:
- atrakcyjność oferty i wyjątkowo wysokie zyski z inwestycji, przy jednoczesnym braku ryzyka po stronie inwestora,
- brak wiedzy i naiwność atakowanego,
- kontakt telefoniczny, e-mailowy lub przez media społecznościowe,
- okresowy bądź cykliczny wzrost rynku inwestycyjnego, umożliwiający przedstawienie wyników za ostatni okres inwestycyjny jako wiarygodnego prognostyka przyszłych zysków,
- wizerunki znanych osób ze świata polityki, biznesu czy sportu (czasem w formie sfałszowanego filmu, tzw. „deepfake') lub nazwy znanych firm – jako elementy uwiarygadniające ofertę i wysokie zyski.
Oszust swe działanie poprzedza utworzeniem fałszywej strony internetowej do inwestowania pieniędzy i jej reklamą w internecie. Zadaniem profesjonalnie przygotowanej fałszywej strony i bogatej oprawy graficznej reklam jest przyciągnięcie uwagi potencjalnych ofiar.
Z osobami, które odpowiedziały na reklamę i wysłały swoje dane w formularzu kontaktowym, kontaktuje się „konsultant”, który przedstawia się jako doradca finansowy, makler, broker giełdowy bądź certyfikowany specjalista rynku inwestycyjnego i oferuje swą pomoc w bezproblemowym przejściu procesu związanego z realizacją inwestycji.
Oszust w ten sposób usypia czujność ofiary, ponieważ stara się brzmieć wiarygodnie, prezentuje bogatą wiedzę i umiejętności, operuje wynikami i prognozami zysków, w sposób wyczerpujący i niwelujący wszelkie wątpliwości odpowiada na postawione pytania związane z inwestycją.
Po wykazaniu zainteresowania przez ofiarę, konsultant podkreśla ograniczony czas trwania oferty i poprzez różne techniki manipulacyjne próbuje nakłonić rozmówcę do zainstalowania fałszywego oprogramowania na komputerze bądź smartfonie, które rzekomo ułatwia komunikację z konsultantem podczas inwestowania, pozwala na śledzenie inwestycji na żywo, lub umożliwia bezproblemową wypłatę wysokich zysków. W rzeczywistości jest to oprogramowanie, które umożliwia przestępcy zdalne korzystanie z zaatakowanego urządzenia, w tym podgląd danych logowania (identyfikator i hasło) do bankowości internetowej.
Jeżeli zaatakowany przez dłuższy czas nie zidentyfikuje przestępstwa, to w wyniku kolejnego kontaktu ze strony doradcy jest nakłaniany do realizacji kolejnych inwestycji, przy czym w takim przypadku uzasadnieniem dla inwestycji są wykazywane przez oszusta zyski z wcześniejszej inwestycji (oczywiście są to zyski odpowiednio spreparowane).
Ofiara przestępstwa zazwyczaj orientuje się, że została oszukana dopiero po podjęciu próby wypłaty zysków lub wycofania się z inwestycji.
Jak się chronić?
- Nigdy nie podejmuj decyzji finansowych w oparciu o informacje, które nie zostały zweryfikowane i skonsultowane z wiarygodnymi źródłami informacji.
- Zweryfikuj informacje o podmiocie oferującym inwestycję – każdy oferent musi posiadać zezwolenie na prowadzenie takiej działalności. Podmioty, które są objęte nadzorem znajdziesz w wyszukiwarce podmiotów nadzorowanych na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego.
- Przed podjęciem kontaktu sprawdź listę ostrzeżeń publicznych na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego.
- Sprawdź podmiot na stronach UOKiK, Rzecznika Finansowego, ZBP.
- Omijaj wszelkie podejrzane, rewelacyjnie zyskowne inwestycje na rynkach, co do których masz znikomą wiedzę.
- Sprawdź opinie innych osób na temat podmiotu oferującego inwestycję. Oszukani klienci często w mediach społecznościowych publikują ostrzeżenia przed nieuczciwymi podmiotami.
- Nigdy nie instaluj oprogramowania pobieranego ze stron wskazanych poprzez aktywne linki (zawarte w wiadomościach) – zwłaszcza na urządzeniach, na których logujesz się do bankowości.
- Nigdy nie podawaj loginu i hasła do bankowości internetowej oraz danych kart płatniczych (numer karty, CVV, data ważności) – te informacje są poufne i powinny być znane wyłącznie ich właścicielowi (Tobie).
- Jeśli w wyniku działania oszusta podającego się za konsultanta, na Twoim koncie pojawi się przelew z obcego rachunku, który został przez oszusta określony jako zysk z inwestycji (który powinien być natychmiast ponownie zainwestowany), nie przekazuj go dalej na wskazany rachunek. Jeśli to zrobisz, weźmiesz udział w przestępstwie. Natychmiast zgłoś się do swojego banku.
Przypominamy: W przypadku podejrzenia próby popełnienia przestępstwa, gdy masz podejrzenia dotyczące tożsamości osoby, z którą prowadzisz komunikację lub gdy przestępstwo zostało popełnione, niezwłocznie skontaktuj się z nami dzwoniąc na infolinię pod numer 19 502 oraz złóż stosowne zawiadomienie na Policję lub do prokuratury.
